Εστιάζει στη βιωματική εκπαίδευση, τη διαφορετικότητα και την ατομική ελευθερία
Με σπουδές στο management και τα οικονομικά ο Γιάννης Γιαννούδης εργάστηκε για πολλά χρόνια σε διοικητικές θέσεις ελληνικών επιχειρήσεων. To 2008 μαζί με την σύντροφο του αποφάσισαν συνειδητά ν’ αλλάξουν τον τρόπο ζωής τους και δημιούργησαν την DorothySnot. Ένα ιδιαίτερο σχολείο για πολύ μικρά παιδιά στο κέντρο της Αθήνας που εστιάζει στη βιωματική εκπαίδευση, τη διαφορετικότητα και την ατομική ελευθερία. Καλεσμένος της δεύτερης συζήτησης που πραγματοποιήθηκε στο Free Thinking Zone με θέμα «Αποφάσεις Ζωής – Αυτοί που δεν το βάζουν κάτω», ο Γιάννης Γιαννούδης μιλάει στη LiFO για την απόφαση που άλλαξε ριζικά τη ζωή του, τον τρόπο λειτουργίας της Dorothy Snot και τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο ισχύον εκπαιδευτικό πλαίσιο της Ελλάδας.
Αν και προέρχεστε από έναν τελείως διαφορετικό επαγγελματικό χώρο, πριν από μερικά χρόνια αποφασίσατε να δημιουργήσετε ένα ελληνικό σχολείο για πολύ μικρά παιδιά (1-6 ετών), ένα σχολείο με τη δική του ιδιαίτερη εκπαιδευτική φιλοσοφία που βασίζεται στις αρχές της βιωματικής μάθησης μέσα από το παιχνίδι. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε να πάρετε μία τέτοια απόφαση και να αλλάξετε ριζικά τη ζωή σας;
Η DorothySnot δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 2008 με τον εξής απόλυτα μη-ορθολογικό τρόπο: η σύντροφος μου Ντανιέλα, μουσικοπαιδαγωγός, έψαχνε παιδικό σταθμό για την κόρη μας Νεφέλη, που ήταν τότε 2,5 ετών. Επειδή όλα τα σχολεία που είδε την απογοήτευσαν μου πρότεινε να φτιάξουμε το δικό μας! Δεν είχε καμία λογική αυτό, ούτε είχαμε σχετική εμπειρία, όταν όμως μου περιέγραψε τι είχε το μυαλό της κατάλαβα ότι είχε ένα ολοκληρωμένο, μοναδικό όραμα. Και καμία όμορφη, ξεχωριστή δραστηριότητα δεν μπορεί να στηθεί αν δεν υπάρχει ένα όραμα από πίσω. Εγώ, απλώς «εκμεταλλεύθηκα» στην συνέχεια την έμπνευση της Ντανιέλας για να ζήσω πιο ελεύθερα και ανθρώπινα. Όταν ξεκινούσαμε βέβαια το σχολείο, ήταν συνειδητός στόχος να φτάσουμε κάποια στιγμή σε μια πλήρη αλλαγή του τρόπου ζωής μας. Είναι μαγικό να είσαι όλη μέρα με παιδιά, ένα καλό σχολείο είναι μια νησίδα χαράς και δημιουργίας μέσα στην μίζερη καθημερινότητα.
Σε ποιες οικογένειες απευθύνεται και πόσα παιδιά φοιτούν σήμερα στο Dorothy Snot;
Να πούμε κατ’ αρχήν ότι η DorothySnot είναι ένα σχολείο ακατάλληλο για οικογένειες που θέλουν τεράστιες, απρόσωπες εγκαταστάσεις, ομοιομορφία & αυστηρή προσκόλληση σε τύπους και κανόνες. Αντίθετα, είμαστε ένα σχολείο απόλυτα συμβατό με όσους έχουν πνεύμα ανοιχτό, χωρίς παρωπίδες και δογματισμούς, που σέβονται και εκτιμούν αξίες όπως η διαφορετικότητα και η ατομική ελευθερία. Απευθυνόμαστε σε οικογένειες που σέβονται τις επιθυμίες και την προσωπικότητα των παιδιών τους και θέλουν να τα βλέπουν να μεγαλώνουν χαρούμενα και ανεξάρτητα, μακριά από αυστηρή πειθαρχία και ψυχαναγκαστικούς ανταγωνισμούς. Εδώ, όλοι πιστεύουμε ότι η μοναδικότητα του ατόμου είναι πολύ πιο σημαντική από την μαζικότητα του συνόλου. Σήμερα, μαζί με το νηπιαγωγείο στο σχολείο μας φοιτούν γύρω στα εκατό παιδιά. Δεν θέλουμε και δεν πρόκειται η DorothySnot να μεγαλώσει περισσότερο, γιατί τότε θα χάσει μεγάλο κομμάτι από τον σημερινό χαρακτήρα της.
Μπορείτε να μας εξηγήσετε και να μας δώσετε ένα παράδειγμα για το πως εφαρμόζεται στην πράξη αυτή η διαφορετική φιλοσοφία που ακολουθείτε;
Αυτό που κάνουμε είναι απλώς να σεβόμαστε τις διαφορετικές ανάγκες κάθε παιδιού και να του δίνουμε άπειρες δυνατότητες για παιχνίδι. Παιχνίδι όμως που είναι πάντοτε συνδεδεμένο με ερεθίσματα της καθημερινής ζωής. Γιατί; Γιατί βασική δουλειά της προσχολικής εκπαίδευσης είναι να δημιουργήσει παιδιά με δυνατή προσωπικότητα, με αυτοπεποίθηση και σιγουριά, έτοιμα να βουτήξουν με χαρά και ενθουσιασμό στην ζωή που ανοίγεται μπροστά τους. Ολα τα υπόλοιπα είναι δευτερεύοντα. Τα βοηθάμε λοιπόν, παίζοντας, κάθε στιγμή να εξερευνήσουν, μόνα τους, τον πραγματικό κόσμο και να δουν πόσα όμορφα και μοναδικά πράγματα κρύβει η ζωή.
Όταν π.χ. τα παιδιά του νηπιαγωγείου αποφάσισαν να ασχοληθούν με την πόλη και θέλησαν να μάθουν πως φτιάχτηκαν τα σπίτια που μένουν, τους δώσαμε τούβλα και τσιμέντο και άρχισαν, παίζοντας, να χτίζουν τοίχους και σπίτια στην αυλή! Όταν τα προνήπια (4-5 ετών) αποφάσισαν να ασχοληθούν με τα τρένα, πήραν το τρένο από τον Σταθμό Λαρίσης, πήγαν στον Πειραιά, μπήκαν στον σιδηροδρομικό σταθμό και άρχισαν παίζοντας να κόβουν εισιτήρια και να βγάζουν ανακοινώσεις (πολύ μεγάλο ευχαριστώ στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ)! Μετά, γύρισαν στο σχολείο και έφτιαξαν βιωματικά το δικό τους τρένo. Τα προ-προνήπια (3-4 ετών) ζήτησαν να μάθουν γιατί φαίνονται τόσο μικρά τα ανθρωπάκια μέσα στην τηλεόραση (αφού όλοι οι μεγάλοι είναι ψηλοί…). Πήγαν λοιπόν στον ΣΚΑΙ (ευχαριστούμε πολύ την καλή μας φίλη κα Χριστίνα Σούζη!), είδαν πως γίνονται οι τηλεοπτικές λήψεις και μετά ήλθαν στο σχολείο και έκαναν την δική τους εκπομπή μέσα από το διαδικτυακό μας κανάλι που την είδαν τα υπόλοιπα παιδιά και οι γονείς τους. Και πολλά άλλα τέτοια που κάνουμε καθημερινά.
Αν καταλαβαίνω σωστά λοιπόν, το Dorothy Snot προσανατολίζεται στην ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της κριτικής ικανότητας των παιδιών λαμβάνοντας υπόψη τη διαφορετικότητα και την ατομική προσωπικότητα τους. Πόσο εύκολο είναι όμως για τα παιδιά που φοιτούν σε ένα τόσο διαφορετικό σχολείο, να «κουβαλήσουν» όσα έχουν διδαχθεί και παράλληλα να εγκλιματιστούν έπειτα σ’ ένα δημοτικό σχολείο που θα λειτουργεί στο καθιερωμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο που έχουμε συνηθίσει;
Μα η σημαντικότητα της προσχολικής εκπαίδευσης έγκειται ακριβώς σε αυτό: να δημιουργήσει παιδιά με πολύ γερές βάσεις που θα μπορούν να προσαρμοστούν δημιουργικά σε οποιοδήποτε χώρο κληθούν να λειτουργήσουν. Ένα τέτοιο παιδί, που έχει μάθει να λύνει μόνο του τα προβλήματα του και να πιστεύει στον εαυτό του, μπορεί να ανακαλύπτει την χαρά και την έμπνευση ακόμη και μέσα στο πιο στρεβλό περιβάλλον. Από εκεί και πέρα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το πλαίσιο της ελληνικής εκπαίδευσης είναι προβληματικό: όχι τόσο γιατί είναι λάθος σχεδιασμένο – αλλά γιατί είναι άσκοπα δεσμευτικό, σε μια εποχή που βλέπουμε σε όλο τον κόσμο συνεχώς να ξεπηδούν νέες ιδέες και πειραματισμοί. Σκεφτείτε ότι, το να έρχεται το υπουργείο Παιδείας εν έτει 2014 και να επιβάλλει τον ίδιο εκπαιδευτικό σχεδιασμό σε όλα τα σχολεία, είναι σαν να έρχεται το υπουργείο Οικονομικών και να επιβάλλει τον ίδιο τρόπο οικονομικής διαχείρισης σε κάθε ελληνικό νοικοκυριό. Θα το δεχόμασταν ποτέ; Υπάρχουν γύρω πολλοί νέοι δάσκαλοι με ιδέες και απόψεις διαφορετικές, που ήδη προσπαθούν να εφαρμόσουν πράγματα καινοτόμα, αλλιώτικα.
Ένα μη δεσμευτικό εκπαιδευτικό πλαίσιο θα έδινε την δυνατότητα να ανθίσουν γύρω μας πολλές διαφορετικές παιδαγωγικές φιλοσοφίες και έτσι, κάθε οικογένεια θα μπορούσε να επιλέξει αυτήν που πραγματικά ταιριάζει στις δικές της αξίες ζωής. Είναι κάτι που νομίζω αργά ή γρήγορα θα συμβεί.
Πώς θα θέλατε να δείτε τόσο το DorothySnot, όσο και την εκπαίδευση στην Ελλάδα να εξελίσσονται τα επόμενα χρόνια;
Η DorothySnot, από τη μια έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού στο οποίο απευθύνεται, και από την άλλη ήδη αναγνωρίζεται ως ένα καλό play-basedpreschool σε διεθνές επίπεδο. Ηδη από πέρυσι έχουμε ξεκινήσει την δημιουργία ενός δικτύου διεθνών συνεργασιών με ομοϊδεάτες μας παιδαγωγούς από όλο τον κόσμο, που μας επισκέπτονται και τους επισκεπτόμαστε, ενώ εγώ θα βρεθώ σε λίγες μέρες στο Παγκόσμιο Συνέδριο Παιχνιδιού, στην Κωνσταντινούπολη, όπου θα μιλήσω στην διεθνή κοινότητα για το play-basedlearning. Ο προσανατολισμός μας λοιπόν είναι και θα παραμείνει εντελώς εξωστρεφής, όπως θα ‘λεγε κι ο Παλαμάς «θα κοιτάμε πάντοτε προς τα ξάστερα του ουρανού». Από την άλλη πλευρά, το εκπαιδευτικό πλαίσιο στην χώρα μας θα πρέπει απαραιτήτως να αλλάξει και να ενδιαφερθεί για τις πραγματικές ανάγκες της εποχής μας. Γύρω μας λαμβάνει χώρα μια κοσμογονία στην τεχνολογία και σε κάθε είδους καινοτομία, μιλάμε και λέμε ότι το 60% των κορυφαίων επαγγελμάτων του μέλλοντος πιθανότατα δεν έχει ακόμη εφευρεθεί – και τα βιβλία πληροφορικής στα ελληνικά σχολεία μιλάνε στα παιδιά για τις δισκέτες!
Πρέπει η ελληνική κοινωνία να ξεφύγει επιτέλους, εκπαιδευτικά, από το αγχωτικό μοντέλο «διαβάζω τρελά για να μπω στο πανεπιστήμιο, να πάρω πτυχίο και να διοριστώ» και να αντιμετωπίσει την μάθηση ως ένα συναρπαστικό ταξίδι χωρίς ανταγωνισμούς, που σκοπό έχει να ανοίξει τα μυαλά των παιδιών, να τα εμπνεύσει και να τα κάνει χαρούμενα. Εμείς, μαζί με μια παρέα φίλων, έχουμε ξεκινήσει εδώ και λίγο καιρό την κοινότητα einai2030.gr με σκοπό να δούμε την εκπαίδευση αλλιώς και να αρχίσουμε να μιλάμε πολύ ως κοινωνία, για όλα αυτά.
Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από την συζήτηση στο Free Thinking Zone με χορηγό έμπνευσης τον ελληνικό καφέ Bravo; Γιατί πιστεύετε ότι πρέπει να ακούγονται φωνές και να προβάλλονται ιδέες σαν τη δική σας;
Μπράβο σε όλους σας για την σειρά αυτή των συζητήσεων! Είναι πολύ σημαντικό να περνάει το μήνυμα ότι ακόμη και στις πιο δύσκολες στιγμές μιας κοινωνίας υπάρχουν διέξοδοι και λύσεις. Έχουμε βυθιστεί πολύ μέσα στην μιζέρια και την κλάψα τα τελευταία χρόνια, είναι καιρός να αρχίσουμε να βλέπουμε τα προβλήματα και τις ανατροπές που συμβαίνουν στην ζωή μας ως ευκαιρίες για αλλαγή. Δεν είναι δύσκολο – αρκεί να νικήσουμε πρώτα τον φόβο μέσα μας.
Γιάννης Γιαννούδης