Μπορεί ένας Οργανισμός από καλός να γίνει εξαίρετος…; Και αν ναι, πώς…
(Χρήσιμες ιδέες από το προσωπικό «σημειωματάριο ιδεών» και το βιβλίο του JIM COLLINS εκδόσεις. «Κλειδάριθμος»…)

1. Το πολύ καλό είναι εχθρός του εξαίρετου..! (Ένα σημαντικό πεδίο έρευνας)….

Δεν έχουμε εξαίρετο, κυρίως, επειδή έχουμε ένα πολύ καλό σχολείο…

• Η ασθένεια κάποιων Οργανισμών, που είναι απλώς, πολύ καλοί…
• Για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση αυτή πρέπει να διερευνήσουμε τους εσωτερικούς μηχανισμούς οργάνωσης και λειτουργίας του σχολείου που συμβάλλουν στη μετατροπή του πολύ καλού σε εξαίρετου…
• Να εντοπίσουμε τους θεμελιώδεις και ειδοποιούς παράγοντες στην πράξη…
• Το πολύ καλό μπορεί να γίνει εξαίρετο, ακόμη και στις πιο απίθανες περιπτώσεις…
• Να επαναξιολογήσουμε τον τρόπο της σκέψης μας.
• Να (ανα)ψηλαφίσουμε την εσωτερική μας λειτουργία…
• Να ιχνηλατήσουμε τις πολιτικές και τις διαδικασίες μας…
• Να «δούμε», όσο γίνεται πιο καθαρά το εσωτερικό του μαύρου κουτιού του Οργανισμού μας…
• Να δημιουργήσουμε νέα ερωτήματα, να επιχειρήσουμε πιθανά συμπεράσματα…
• Να συζητήσουμε: Τι σημαίνουν, πραγματικά, όσα γίνονται γύρω μας…
• Να καθιερώσουμε μια διαδικασία αντιδιαστολής των παραδειγμάτων των πολύ καλών Οργανισμών που έγιναν εξαίρετοι… Πού διαφέρουμε… (Συγκριτική αξιολόγηση)
• Να επισημάνουμε τους «σκύλους που δεν γαβγίζουν», την περίεργη συμπεριφορά τους, μέσα στη νύχτα που έρχεται…
• Να στήσουμε τα «κόκκινα φανάρια», μέσα στο μαύρο κουτί…. (Τι να κάνουμε, τι να μην κάνουμε, τι να σταματήσουμε να κάνουμε…)
• Να πυροδοτήσουμε μια διαδικασία μετασχηματισμού..
• Να διαμορφώσουμε ένα νέο πλαίσιο ιδεών…
• Η διαδικασία μετασχηματισμού είναι καταρχήν διαδικασία δομικής ανάπτυξης που καταλήγει στην απογείωση (πειθαρχημένα άτομα, πειθαρχημένη σκέψη, πειθαρχημένη δράση…)
• Να έχουμε την πειθαρχία να δούμε κατάματα ακόμη και την πιο σκληρή αλήθεια, όποια και αν είναι αυτή…
• Μια κουλτούρα πειθαρχίας, μέσω της εφαρμογής προσεκτικά επιλεγμένων τεχνολογιών και με τη συστηματικότητα και την επιταχυνόμενη κίνηση ενός οργανωμένου προγράμματος να απογειωθούμε από τις απλές στις σύνθετες και πολύπλοκες επιτεύξεις…
• Ο ορισμός μιας νέας πορείας, ενός νέου οράματος, μιας άλλης στρατηγικής για την εταιρία επιβάλλουν μια στρατολόγηση ανθρώπων αφοσιωμένων και εναρμονισμένων προς αυτή τη νέα κατεύθυνση…

2. Να βλέπουμε κατάματα τη σκληρή αλήθεια, χωρίς να χάνουμε την πίστη μας…

(η δυαδικότητα που οδηγεί στο εξαίρετο…)

• Προφανώς, η πραγματικότητα στην οποία πρέπει επίμονα να στοχεύουμε έχει να κάνει με το Όραμά μας…
• Ταυτόχρονα, έχει να κάνει με τη δημιουργία ενός κλίματος όπου ακούγεται από όλους η αλήθεια και αντιμετωπίζεται κατάματα η ωμή πραγματικότητα…
• Πρέπει να διαμορφώσουμε μια κατάλληλη κουλτούρα, όπου όλοι να μπορούν να ακουστούν, ώστε σε τελική ανάλυση να ακούγεται η αλήθεια…
• Τα γεγονότα είναι προτιμότερα από τα όνειρα…
• Τα αποτελέσματα που οδηγούν στην απογείωση επιτυγχάνονται μέσα από μια σειρά καλές αποφάσεις, που εφαρμόζονται με μεθοδικότητα και βασίζονται η μια πάνω στην άλλη…
• Οι καλοί Οργανισμοί που έγιναν εξαίρετοι παρουσιάζουν δύο ευδιάκριτα είδη πειθαρχημένης σκέψης…
• Το πρώτο είναι ότι πήραν υπόψη τους τη σκληρή αλήθεια και την ενσωμάτωσαν στην όλη διαδικασία που ακολούθησαν και
• το δεύτερο ότι ανέπτυξαν ένα απλό, αλλά βαθιά διορατικό πλαίσιο αναφοράς, για όλες τις αποφάσεις…
• Είναι αδύνατο να πάρεις μια σειρά από καλές αποφάσεις, αν δε δεις κατάματα την ωμή πραγματικότητα…
• Όταν αναποδογυρίζεις πέτρες και βλέπεις πράγματα δυσάρεστα που βρίσκονται από κάτω, ή θα βάλεις ξανά τις πέτρες στη θέση τους, ή θα πεις: Η δουλειά μου είναι να αναποδογυρίζω πέτρες και να βλέπω καθαρά τα άσχημα πράγματα, όσο και αν φοβάμαι γι’ αυτά που βλέπω…
• Με αυτήν την έννοια πρέπει να δημιουργηθεί ένα κλίμα όπου θα ακούγεται η αλήθεια…και θα αντιμετωπίζεται κατάματα η σκληρή πραγματικότητα…
• Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην ευκαιρία «να πεις τη γνώμη σου» και στην ευκαιρία «να ακουστείς…»
• Πώς δημιουργείται αυτό το κλίμα «να ακούγεται η αλήθεια…»
• Δημιουργούμε μηχανισμούς «κόκκινου σηματοδότη»…
• Δεν ξυπνάμε κάποιο πρωί και διαπιστώνουμε ότι χάσαμε ένα σημαντικό μερίδιο της αγοράς… Ούτε παθαίνουμε ξαφνικά ίλιγγο του χάους και καταρρέουμε… Στην πραγματικότητα το παιχνίδι έχει χαθεί από πολύ πριν…
• Όταν υποτιμήσαμε, παραβλέψαμε ή αγνοήσαμε, σημαντικές συνέπειες και προβλήματα και δεν είδαμε κατάματα την πραγματικότητα… Και δεν χρησιμοποιήσαμε τις πληροφορίες ως στοιχεία που δεν έπρεπε να αγνοήσουμε…
• Χρησιμοποιώ τον προσωπικό μου κόκκινο σηματοδότη… με αταλάντευτη πίστη μέσα στην ωμή πραγματικότητα…
• Το μυστικό είναι να παρακινείς σωστά τους ανθρώπους, όχι να τους αποκαρδιώνεις…(Με κάθε τρόπο να πιστεύεις σ αυτούς…)

3. Μια κουλτούρα πειθαρχίας:

(Η μαγική χημεία της εξαίρετης απόφασης…)

• Πρέπει να αποφύγουμε τη γραφειοκρατία και να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα πειθαρχίας στους σχεδιασμούς, στις εφαρμογές και στις αξιολογήσεις μας…
• Μια κουλτούρα πειθαρχίας και μια ηθική επιχειρηματικότητας πετυχαίνουν τη μαγική χημεία που εξασφαλίζει ανώτερη απόδοση και διατηρήσιμα αποτελέσματα…
• Να οργανώσουμε ένα σύστημα αυστηρό, αλλά και ελαστικό, ένα σύστημα ελευθερίας και υπευθυνότητας, μέσα στα πλαίσια ενός εξαιρετικά ανεπτυγμένου συστήματος (Ο πιλότος ακολουθεί μια σειρά δεσμευτικών όρων, αλλά και ελευθεριών να πάρει πολύ σημαντικές αποφάσεις για μια ασφαλή πτήση και προστασία των επιβατών…).
• Ένα συνεπές σύστημα με σαφείς περιορισμούς, αλλά και ελευθερία και αρμοδιότητες, μέσα στα πλαίσια του συστήματος…
• Όλα αρχίζουν με τα πειθαρχημένα πρόσωπα. Στη συνέχεια έρχεται η πειθαρχημένη σκέψη, για να φαίνεται κατάματα η ωμή πραγματικότητα…
• Ακολουθεί η πειθαρχημένη δράση, η οποία χωρίς αυτοπειθαρχημένα πρόσωπα είναι αδύνατο να έχει διάρκεια, ενώ πειθαρχημένη δράση χωρίς πειθαρχημένη σκέψη είναι συνταγή για καταστροφή…
• Η πειθαρχία είναι τελικά απαραίτητη… για την επίτευξη εξαίρετων αποτελεσμάτων…

4. Τεχνολογικοί πολλαπλασιαστές:

(η τεχνολογία είναι μια παγίδα, εκτός αν χρησιμοποιηθεί σωστά…)

• Η νέα τεχνολογία θα αλλάξει τα πάντα…Νέα τεχνολογία, νέα οικονομία…
• Η τεχνολογία είναι πολλαπλασιαστής και όχι δημιουργός της επιτάχυνσης…
• Καμία τεχνολογία δε μπορεί να εμφυσήσει την πειθαρχία να βλέπεις κατάματα την ωμή αλήθεια, ούτε μπορεί να ενσταλάξει μέσα σου αταλάντευτη πίστη…
• Καμία τεχνολογία δε μπορεί να δημιουργήσει μια κουλτούρα πειθαρχίας...

5. Ο Προσανατολισμός του οργανωμένου πλαισίου και ο κύκλος της καταστροφής:

(Πώς θα αναπτύξουμε διατηρήσιμη ταχύτητα και θα αποφύγουμε τον κύκλο της καταστροφής με την αλλαγή πορείας, μετά από κάθε αλλαγή…)

• Για την αλλαγή από το πολύ καλό στο εξαίρετο… Δεν χρειάζονται εκτυφλωτικές λάμψεις… Ούτε άνωθεν επιφοίτηση.. Χρειάζονται ήρεμα βήματα και κοινοί παρονομαστές. Έτσι, δημιουργείται σιγά σιγά μια άλλη δυναμική συνεχούς βελτίωσης και επιτυχίας αποτελεσμάτων. Οι άνθρωποί μας βλέπουν και αισθάνονται τη δομική ανάπτυξη και την επιτάχυνση, ενθουσιάζονται και ακολουθούν …

Κύκλος καταστροφής:

• Είναι η περίπτωση δρομολόγησης νέων προγραμμάτων με τυμπανοκρουσίες και πανηγυρισμούς, για να παρακινήσουν τον κόσμο και να δημιουργήσουν διατηρήσιμα αποτελέσματα..
• Προκειμένου ένας Οργανισμός να βρεθεί στη φάση της απογείωσης, χωρίς να εξαντλήσει την κοπιαστική φάση της δομικής ανάπτυξης, μπαίνει σε μια περιπέτεια αμφιταλαντεύσεων και συνεχούς εναλλαγής της κατεύθυνσης και ταχύτητας, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να επιτύχουν διατηρήσιμη ανάπτυξη
• (Αντίδραση χωρίς να έχει υπάρξει κατανόηση, Νέα κατεύθυνση, νέο πρόγραμμα, νέος ηγέτης, νέο γεγονός, νέα μόδα, καμία δομική ανάπτυξη, καμία συσσώρευση δυναμικού, απογοητευτικά αποτελέσματα..)

Θεμελιώδες ερώτημα:

• Τι μπορούμε να κάνουμε καλύτερα από κάθε άλλο Οργανισμό, που να ταιριάζει στον οικονομικό μας παρονομαστή και για το οποίο νιώθουμε πάθος…
• Η λέξη-κλειδί, για έναν εξαίρετο οργανισμό είναι Η ΣΥΝΕΠΕΙΑ… Μια άλλη είναι η ΣΥΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ…
• Κάθε κομμάτι του συστήματος ενισχύει τα άλλα μέρη του συστήματος, για να σχηματιστεί ένα ολοκληρωμένο σύνολο που είναι πολύ πιο ισχυρό από το άθροισμα των μερών του

6. Από το πολύ καλό στο εξαίρετο, ή πώς θα κάνετε έναν Οργανισμό εξαίρετο και αειθαλή»:

• Μια καθοδηγητική φιλοσοφία, μια θεμελιώδης ιδεολογία που απαρτίζεται από θεμελιώδεις αξίες και ένα θεμελιώδη σκοπό...
• Τα κέρδη και η ταμειακή ροή είναι σαν το αίμα και το νερό σε κάθε υγιές σώμα. Είναι απόλυτα απαραίτητο για τη ζωή, αλλά δεν είναι η ουσία της ζωής….
• Η ιδέα της διατήρησης της θεμελιώδους ιδεολογίας είναι το κεντρικό χαρακτηριστικό των εξαίρετων και αειθαλών εταιριών…

7. Θεμελιώδες ερώτημα

Πώς διατηρούνται οι θεμελιώδεις αξίες με παράλληλη προσαρμογή σε έναν κόσμο που αλλάζει…

Η απάντηση: Ασπαστείτε την κεντρική ιδέα για τη διατήρηση των θεμελιωδών αξιών και την προώθηση της προόδου…
(το σύνθημα: Η παράδοση που φέρνει την πρόοδο…)

Παράλληλα, στο σύνθημα αυτό του σχολείου, ακριβώς για να δοθεί ο πραγματικός χαρακτήρας του περιεχομένου της προσφοράς του, θα πρέπει να προστεθεί:

Το μυστικό μας:

Είναι να φέρουμε το χαμόγελο στο πρόσωπο του κάθε παιδιού…(σχολείο ευχάριστο)

Αυτό το θεωρούμε πολύ σημαντικό, γιατί νιώθουμε πως σε μια εποχή αυθάδους αφθονίας και προκλητικής επάρκειας, τα παιδιά δεν χαμογελούν αρκετά (ή χαμογελούν όλο και λιγότερο)…

Αυτή είναι η θεμελιώδης ιδεολογία μας….

• Αυτή η ιδεολογία μπορεί και πρέπει να βρει την έκφρασή της μέσα στην τάξη που διδάσκουμε…
• Εκεί πρέπει να αναπτυχθεί η έννοια του ηγέτη στο πρόσωπο ενός άλλου ρόλου του δασκάλου και μιας άλλης προσφοράς προς τα παιδιά και μέσω αυτών προς τον εαυτό σου…
• Γιατί, τελικά, είναι αδύνατο να ζήσεις μια εξαίρετη ζωή, αν δεν είναι ζωή που να έχει νόημα…Και είναι πολύ δύσκολο να ζήσεις μια ζωή με νόημα, αν δεν έχεις μια δουλειά με νόημα…
• Τότε θα μπορέσεις, ίσως, να βρεις τη σπάνια ηρεμία, που είναι συνέπεια της γνώσης, ότι έβαλες ένα χεράκι στη δημιουργία κάποιου ουσιαστικά εξαίρετου πράγματος, που πρόσφερε κάτι στην κοινωνία…
• Ίσως, καταφέρεις να πετύχεις την ικανοποίηση που είναι η πιο βαθιά από κάθε άλλη: Τη γνώση ότι η σύντομη ζωή σου πάνω σε αυτή τη γη δεν σπαταλήθηκε άσκοπα, αλλά βοήθησε σε κάτι…

Υστερόγραφο:
Πιστεύω, ότι παρόμοιοι προβληματισμοί είναι χρήσιμοι, ενόψει του αναγκαίου (ή αναγκαστικού) μετασχηματισμού και ανασχεδιασμού του σχολείου που επιβάλλουν οι περιστάσεις…
Ελπίζω, ότι στο πλαίσιο του γενικότερου προβληματισμού σας, δεν κάνω υπερβολική κατάχρηση του πολύτιμου χρόνου σας…