Γιάννης Δούκας
Ο Δάσκαλος της καρδιάς μας..!
(Σάββατο 27 Φεβρουαρίου 2016)
Ο Γιάννης Δούκας έφυγε από κοντά μας πλήρης ημερών….
Ωστόσο, το κενό που αφήνει είναι μεγάλο και δυσαναπλήρωτο. Μακάρι να ήταν η ζωή μας έτσι, ώστε οι γονείς να ήταν πάντοτε νέοι και τα παιδιά να μη μεγάλωναν ποτέ. Όμως, η ανθρώπινη λαχτάρα δεν υπερβαίνει τη νομοτέλεια της ζωής… Αυτή πλέκει στο δικό της υφάδι την έννοια και τη διάρκειά της. Δεν μας απομένει, επομένως, παρά το καταφύγιο της μνήμης, ο ψίθυρος της καρδιάς, η αναδίπλωση της σκέψης, σε μια λυτρωτική επιστροφή και αναπόληση παρωχημένων αλλά αξιαγάπητων στιγμών…
Αυτό που θυμάμαι σε αυτήν την επώδυνη στιγμή της γλυκιάς αναπόλησης είναι το χιούμορ, η ευφυΐα, η σοφία και η καλοσύνη του. Η ικανότητά του να σε καταλαβαίνει. Να σου οριοθετεί την έννοια της ευθύνης. Να σου επιβάλλει την έννοια της υποχρέωσης και να σου εμπνέει την αισιοδοξία και την πίστη στη ζωή… Ήταν κάτι σαν ιδιομορφία του : η σαφήνεια με την οποία έβλεπε τα πράγματα και τους ανθρώπους. Ένας οραματιστής γειωμένος στην πραγματικότητα της κάθε στιγμής και ταυτόχρονα ένας άνθρωπος σεμνός, έξω από το περιοριστικό πλαίσιο του ΕΓΩ, απλόχερος, μ’ έναν λόγο ζεστό και προσωπικό για τους συνεργάτες του…
Ήταν ο συνεπής άνθρωπος. Ο σίγουρος φίλος. Ο στοργικός πατέρας και σύζυγος. Ο συνειδητός πατριώτης και ο υπεύθυνος πολίτης. Η βαθύτερη ουσία της προσωπικότητας του ήταν το ήθος του. Αυτό που πολλοί στις μέρες μας υποκριτικά νοθεύουν και καπηλεύονται, ή προσπαθούν να οικειωθούν ψεύτικα… Ο Γιάννης Δούκας ήταν ένας άνθρωπος ήθους, σωφροσύνης, απλότητας και Ηπειρώτικης εντιμότητας. Ακόμη ηχεί στ’ αυτιά μου ο ζυγιασμένος του λόγος… Η λιτή και ευθύβολη έκφραση με την οποία επισφράγισε μια τιμητική για μένα συνεργασία μας , ακριβώς, πριν από 13 χρόνια:
1. «Η ηλικία και η εμπειρία μου δίνουν την άνεση να λέω χωρίς δισταγμό την άποψή μου»….
2. «Η θέση μου στον Οργανισμό μου επιτρέπει να αποφασίζω»…
3. «Η Ηπειρώτικη καταγωγή και ο χαρακτήρας που έχω μου επιβάλλουν παστρικές κουβέντες και έντιμες σχέσεις»….
Αυτός ήταν…
Ένας άνθρωπος με παστρικές κουβέντες και έντιμες σχέσεις. Που σε κοίταζε και σε αντιμετώπιζε στα ίσα. Που μιλούσε λίγο και έπραττε περισσότερο. Που ταίριαζε τον χαρακτήρα με την ιδιότητά του: μια τετράγωνη λογική, μια ανεπιτήδευτη ειλικρίνεια, μια ανθρώπινη αμεσότητα, μια κατασταλαγμένη σκέψη και θαρραλέα προβολή της άποψής του…
Αυτός ήταν…
Ο Ηγέτης: που επισκοπούσε άγρυπνα και διηύθυνε με περίσκεψη και ευθύνη έναν Εκπαιδευτικό Οργανισμό, που ξεπέρασε τα όρια της πατρίδας… Ήταν ο άνθρωπος που ζωντάνευε θεσμούς και οργάνωνε Εκπαιδευτικές δράσεις ευρύτερης διάστασης και ακτινοβολίας με σημαντικές διακρίσεις στον Ελληνικό (και όχι μόνο) χώρο.
Ο αθλητισμός ήταν η αδυναμία του…. Εμπνευστής μιας πραγματικής αναβίωσης του αθλητικού ιδεώδους ίδρυσε ένα υποδειγματικό για τα Ελληνικά δεδομένα Αθλητικό Κέντρο, το οποίο ανέδειξε ομάδες με υψηλές επιδόσεις και μύησε εκατοντάδες παιδιά στα ιδανικά του αθλητισμού.
Ήταν παρών και στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου: δημιούργησε το Πνευματικό Κέντρο ΔΑΪΣ, στο οποίο φιλοξενήθηκαν κατά καιρούς πολιτιστικές, επιχειρηματικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές δραστηριότητες υψηλού επιπέδου.
Συνεισέφερε, ως Εκπαιδευτικός Οργανισμός , ενεργά στον κοινωνικό προβληματισμό με ποιοτικές ετήσιες εκδόσεις και με εύστοχες επιλογές θεμάτων που πραγματεύονταν διακεκριμένοι εκπρόσωποι της κοινωνικής, εκπαιδευτικής , οικονομικής και πολιτικής ζωής του τόπου. Η προσφορά των Εκπαιδευτηρίων Δούκα και η ακτινοβολία του Δημιουργού τους, στη μακροχρόνια πορεία και δράση τους, δεν αποτυπώνεται με τις λιγοστές αναφορές μου. Πώς μπορείς να «χωρέσεις» ένα τέτοιο ανθρώπινο μέγεθος μέσα σε έναν σωρό από λέξεις….
Γι αυτό σκέφτομαι , μελαγχολικά, ένα ιδιότυπο «κρίμα»…
Κρίμα που η πατρίδα μας , στη βαθιά της κρίση, χάνει σιγά – σιγά αυτήν τη γενιά της αφοσίωσης, αυτήν τη μαγιά μιας γενιάς που δημιουργούσε παρά τις όποιες αντίξοες συνθήκες, αυτήν τη γενιά της Ελληνικής «φύτρας», του Ελληνικού φιλότιμου και της ανθρωπιάς…
Ήταν , ακριβώς, ο εκφραστής αυτής της γενιάς: σεμνός, απλός, αθόρυβος, μεθοδικός δημιουργός. Μελετούσε, προσεκτικά, το περιβάλλον και τους ανταγωνιστές του , για να χτίσει , με επιμονή και οξυδέρκεια, το δικό του έργο, που το υπηρέτησε ως προσωπικό στοίχημα και ατομικό καθήκον….
Δεν αρκέστηκε, όμως, μόνο σ’ αυτό. Δούλεψε όσο λίγοι για την Εκπαίδευση, γενικότερα. Ήταν από τους θιασώτες και δημιουργούς της Ιδιωτικής εκπαίδευσης. Με ιδέες για την ευδοκίμησή της , με προτάσεις για την ανάπτυξή της, με προσπάθειες για τη δημιουργία της. Συνδυάζοντας τον εκπαιδευτικό χαρακτήρα του σχολείου και την επιχειρηματικότητα έβλεπε την Εκπαίδευση να υπηρετείται και να ενισχύεται μέσα από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Απέδειξε ότι η υγιής επιχειρηματικότητα μπορεί να συνυπάρξει και να υποστηρίξει τον εκπαιδευτικό και κοινωνικό ρόλο του σχολείου. Να γίνει ένα ισχυρό βήμα παιδείας και βάθρο της κοινωνικής ευθύνης. Αγωνίστηκε να πείσει τους κατά καιρούς υπεύθυνους, ότι η Ιδιωτική εκπαίδευση μπορεί να γίνει η ουσιαστική προέκταση και το αναγκαίο παραπλήρωμα της δημόσιας εκπαίδευσης…
Αυτός ήταν ο Γιάννης Δούκας. Να το πω διαφορετικά..:
δεν υπάρχει” το ήταν”, αλλά το “είναι”..! Δεν υπάρχει το “όχι πλέον”! Η εκδημία ενός ΑΝΘΡΩΠΟΥ καταργεί τις φυσικές αποστάσεις. Δυναμώνει την επικοινωνία. Ψυχική απόσταση με το αγαπημένο σου πρόσωπο δεν υπάρχει. Γιατί συνδέεσαι, επικοινωνείς μαζί του. Η ψυχή του Μοναδικού σε έλκει, σε καλεί κοντά της!.. Αδιάκοπα. Η παρουσία του σε γεμίζει πνευματική ομορφιά και η θερμότητα της προσέγγισής του διαλύει τον παγετό της μόνωσης, της απόμακρης μοναξιάς σου.
Επομένως, με κάποια έννοια δεν υπάρχει ”απουσία”, ούτε εκδημία, ούτε και τελευταίος ασπασμός αμετάκλητος… Δεν υπάρχει οριστικός αποχαιρετισμός και χωρισμός «για πάντα»..! Τον “για πάντα” χωρισμό τον υπερβαίνουν τα συναισθήματα της αγάπης, της λατρείας, της νοσταλγίας και της πίστης. Αυτά είναι οι γέφυρες, που μας επιτρέπουν να βρεθούμε από τον φυσικό στον μετα-φυσικό κόσμο. Εκείνον τον κόσμο που ακολούθησε ο αγαπημένος μας Δάσκαλος και που είναι ο κοινός δρόμος όλων μας…
Έτσι συμβαίνει με τον πραγματικό δημιουργό …!
Διδάσκει με το δείγμα της δύναμης στην περίοδο της δράσης του και με το παράδειγμα της φιλοσοφημένης και κατασταλαγμένης ζωής, στην περίοδο της φαινομενικής απόσυρσης από την ενεργό δράση, στην οποία είχε υποχρεωθεί εκείνος…Και το «δείγμα» και το «παράδειγμά» του αποκαλύπτουν τη δημιουργία του και επιβεβαιώνουν την αξία του…
Έτσι τον γνωρίσαμε, Έτσι τον αγαπήσαμε, Έτσι θα τον θυμόμαστε…
Σ΄ ευχαριστούμε , Δάσκαλε, για τα μαθήματα αγώνα, ήθους, γενναιοψυχίας και αξιοπρέπειας, που μάς έδωσες. Θα είσαι ανάμεσά μας σε στιγμές αβεβαιότητας και σύγχυσης. Η απουσία σου θα είναι μια οιονεί παρουσία, γιατί «άφησες ανοιχτή του οράματος την πόρτα»… Με σταθερό σημείο αναφοράς το φωτεινό σου παράδειγμα, την καθαρή, την έντιμη και θαρραλέα διαδρομή σου , θα «μπολιάζονται» με το ήθος και το παράδειγμά σου οι σκέψεις και οι αποφάσεις μας…
Μεγάλο , τελικά, το αγαθό της μνήμης, ας είναι οδυνηρό…!
Μετουσιώνει το παρελθόν σε παρόν. Καταργεί τις χρονικές αποστάσεις και ως πολύτιμη λειτουργία της ψυχής και του πνεύματος ακυρώνει το χώρο και το χρόνο..! Η σκιά εκείνου που φεύγει , για όποιον ξέρει να θυμάται, γίνεται μια γλυκιά, μια παρήγορη συντροφιά. Πιστεύω, ότι κάτι που υπήρξε δεν έχει περάσει… Θέλω να πω δεν έχει φύγει με τη φυσική του παρουσία. Παραμένει… Παραμένει γιατί «ΥΠΑΡΧΕΙ» , ακόμα και πέρα από μας… Αυτό λειτουργεί ολοζώντανα στη μνήμη και την αίσθησή μας, μαλακώνει τη θλίψη και τη νοσταλγία μας και διαμορφώνει αυτό που λέγεται «κατάφαση» της ζωής και «βίωση» των αξιών της… Θα το κουβαλάμε μαζί μας…
Φίλτατε,
Σήμερα που η ψυχή σου ανοίγει πανιά για το μεγάλο ταξίδι, σου λέω καθαρά αυτό που αισθάνομαι: ότι υπήρξες και θα παραμείνεις ένας σπάνιος ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ άνθρωπος. Το όραμά σου, είναι από χρόνια χαραγμένο στο δίπτυχο της ταυτότητας των Εκπαιδευτηρίων σου και στην ψυχή μας…: στήριγμα η γνήσια «Παράδοση» και ανάπτυγμά της η Πρόοδος, ως προσανατολισμός και σύγχρονη αναζήτηση. Αυτό το όραμα υλοποιείται από τους επιγόνους και συνεχιστές του έργου σου με το ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ, που είναι η κορύφωση μιας εκπαιδευτικής προσφοράς, που κλείνει ήδη έναν ολόκληρο αιώνα… Είναι μια πρόσθετη δικαίωσή που έχει μείνει ως πολύτιμη κληρονομιά…
Αγαπημένε μας Δάσκαλε,
Έζησες μια γεμάτη ζωή και επέβαλες τους δικούς σου όρους …
Σε θεωρώ, μα την αλήθεια, ευνοημένο και τυχερό…Δεν είναι μικρό πράγμα να φεύγεις πλήρης ημερών. Να αφήνεις πίσω σου μια στέρεη και πολυπληθή δική σου οικογένεια. Ταυτόχρονα, να έχεις συγκροτήσει μια δυναμική επαγγελματική οικογένεια, που συνεχίζει το δημιουργικό σου ταξίδι, υλοποιεί το όραμα και ολοκληρώνει το έργο σου… Φεύγεις σε μια περίοδο βαθιάς κρίσης…. Σε μια περίοδο κατά την οποία ο δύσμοιρος αυτός τόπος έχει όσο ποτέ άλλοτε ανάγκη από ανθρώπους δημιουργικούς και θαρραλέους, σαν εσένα…:
Καλό σου ταξίδι, άξιε συνάδελφε και αξέχαστε φίλε.
Σ΄ ευχαριστούμε που έδωσες σε όλους μας μαθήματα αγώνα, ήθους, αξεπέραστης γενναιοψυχίας και αξιοπρέπειας. Θα είσαι πάντα ανάμεσά μας.
Καλό σου ταξίδι Παππού, Πατέρα, Φίλε και Δάσκαλε μας..!
Γ. Τσούκας