Επιταχυνόμενη Μάθηση
Μια σύγχρονη αναγκαιότητα
Μία ινδική παραβολή στην οποία έχουν στηριχθεί ζωές πετυχημένων ανθρώπων λέει:«Ένας άνδρας θέλει να διασχίσει μία έκταση, αλλά αυτή η έκταση είναι γεμάτη με αγκάθια. Έχει δύο επιλογές-η πρώτη είναι να καθαρίσει το δρόμο του, να τιθασεύσει τη φύση ώστε να διευκολυνθεί. Η άλλη επιλογή είναι να φτιάξει σανδάλια. Η δεύτερη επιλογή ενέχει την έννοια της εξεύρεσης «εσωτερικής» λύσης.
Έτσι είναι και η διαδικασία της μάθησης. Δεν μπορεί κανείς να επιτύχει στο μακρύ αυτό δρόμο όταν στηρίζεται σε μία θεώρηση «ενδοτικότητας» σε ό,τι συμβαίνει στον κόσμο και σε μία πίστη ότι υπάρχουν «ακατανίκητες» δυνάμεις. Μόνο με την ανάπτυξη της εσωτερικής μας «εξυπνάδας»-νοημοσύνης και την καλλιέργεια της «προσαρμοστικότητας» μπορεί κανείς να περπατήσει στα μονοπάτια της μάθησης με μεγάλες πιθανότητες να εξελιχθεί και να πλησιάσει το όραμά του.
Η σημερινή κοινωνία είναι μία κοινωνία αποπροσανατολισμού από τον πραγματικό στόχο. Ο Άνθρωπος βομβαρδίζεται αδιάκοπα από πληροφορίες που πολλές από αυτές έχουν την ικανότητα να τον μετατρέπουν σε «θύμα», σε ένα ον το οποίο διψάει για κάτι καινούριο με απώτερο στόχο την ευτυχία. Όταν όμως τελικά δεν συμβαίνει κάτι συναρπαστικό ο Άνθρωπος βαριέται. Σε αυτούς τους σύγχρονους ρυθμούς ζωής ο καθένας ουσιαστικά ζει σε δύο διαστάσεις , σε αυτό που του παρέχουν «έτοιμο», χωρίς να έχει επίγνωση της τρίτης διάστασης, της «γνώσης» που βρίσκεται εκεί για να την εξερευνήσει. Και αν αυτή την κοινωνική πραγματικότητα την μεταφέρουμε στο επίπεδο της διαδικασίας της μάθησης, αν η μάθηση κινείται δισδιάστατα τότε είναι καταδικασμένη να αποτύχει.
Από την άλλη μεριά υπάρχει ένας τεράστιος όγκος πληροφοριών ο οποίος αυξάνεται ταχύτατα. Η σωστή διαχείριση αυτών των πληροφοριών με ταυτόχρονη χρήση της τεχνολογίας με στόχο την προσωπική ανάπτυξη και καλλιέργεια των ικανοτήτων ενός ανθρώπου καθώς και την αλλαγή σκέψης-νοοτροπίας για να μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του 21ου αιώνα, υπαγορεύει αλλαγή στην προσέγγιση της μαθησιακής διαδικασίας.
Έχοντας σαν αρχή ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο στην καινοτομία και στην εξέλιξη είναι να σκέφτεται κανείς και να πράττει χρησιμοποιώντας την πεπατημένη, τον παλιό τρόπο μάθησης πρέπει να βρεθεί ένας νέος που να ελαχιστοποιεί τη διάρκεια του κύκλου εμπειρία-ανάδραση-μάθηση και να μετατρέπει τους «αρχάριους» μαθητευόμενους σε «μαέστρους» της γνώσης.
Για να επιτευχθεί αυτό είναι αναγκαίο ο κάθε άνθρωπος να μπορεί να κάνει συνδέσεις μεταξύ των ποικίλων επιδιώξεών του και της καθημερινής απόλαυσης που πρέπει να του προσφέρει η μάθηση. Πρέπει να παραμένει σταθερά στο δικό του, προσωπικό δρόμο μάθησης και να μην αισθάνεται εξαναγκασμένος να ακολουθεί αυτό που του επιβάλλουν οι άλλοι ως το δρόμο της επιτυχίας.
Πολλοί άνθρωποι πέτυχαν στη ζωή τους γιατί ακολούθησαν στη διαδικασία της μάθησης την άμεση έκφραση της προσωπικότητάς τους, δεν φοβήθηκαν να «βουτήξουν» στο χάος της γνώσης και να ανακαλύψουν την κρυφή αρμονία του. Δεν φοβήθηκαν να «επιβάλλουν» το δικό τους ρυθμό και τόνο στη μάχη με τη μάθηση. Προσπάθησαν και «ξεκλείδωσαν» τους ψυχολογικούς τους φραγμούς, αφέθηκαν σε δημιουργικά άλματα, ρίσκαραν και αφέθηκαν να οδηγηθούν σε αυτό το ταξίδι της μάθησης ακολουθώντας τη ροή. Καλλιέργησαν τις εσωτερικές τους δυνάμεις και δυνατότητες και έμειναν ανεπηρέαστοι από μικρά ή μεγάλα μη αναμενόμενα γεγονότα που ήρθαν για να «προσπαθήσουν» να τους αποσπάσουν από το στόχο τους που ήταν η κατάκτηση της γνώσης, η μάθηση.
Αυτοί οι άνθρωποι ήταν σαν ένα ηλίανθο μέσα σε ένα λιβάδι που αφήνεται με προσοχή στον άνεμο και στη βροχή, κινείται στους ρυθμούς τους αλλά ποτέ δεν νικιέται. Οι προκλήσεις είναι εκεί για να τις ακολουθεί κανείς και όχι να τις αποφεύγει. Ο συνειδητά επικεντρωμένος στη μάθηση άνθρωπος είναι αυτός που αναζητά την αλήθεια, την γνώση σε ισορροπία με την ιδιοσυγκρασία του.
Η θεωρεία-μέθοδος της «επιταχυνόμενης μάθησης» έρχεται να δώσει απαντήσεις σχετικά με τον νέο τρόπο μάθησης που θα πρέπει να ακολουθεί ο άνθρωπος προκειμένου να προλάβει τις εξελίξεις στη σύγχρονη κοινωνία. Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην παραδοχή ότι ο κάθε άνθρωπος είναι ικανός να πετύχει πολύ περισσότερα από αυτά που πιστεύει ότι μπορεί. Οδηγεί σε μία συνεχώς αυξανόμενη απόκτηση γνώσης με ταυτόχρονη κατανόηση δηλαδή οδηγεί στην αφομοίωση της γνώσης. Τα αποτελέσματα είναι άμεσα και μετρήσιμα και η διαδικασία της μάθησης γίνεται ευχάριστη, προσφέροντας ικανοποίηση και κατά συνέπεια κίνητρο.
Σημαντικό στοιχείο της επιτυχίας αυτού του συστήματος εκμάθησης είναι η χρήση και των δύο ημισφαιρίων του εγκεφάλου και η δημιουργία ισχυρών συνάψεων με στόχο την «αποθήκευση» της γνώσης τόσο στο συνειδητό όσο και στο υποσυνείδητο και κατά συνέπεια στην μακροπρόθεσμη μνήμη. Έρευνες που πραγματοποιήθηκαν από τον καθηγητή ψυχολογίας Don Schuster του πανεπιστημίου της Iowa έδειξαν ότι με τη χρήση αυτής της μεθόδου υπήρξε τουλάχιστον 300% βελτίωση στην ταχύτητα και αποτελεσματικότητα της μάθησης. Το περιοδικό «Psychology” ονομάζει την Επιταχυνόμενη Μάθηση «Το κλειδί για τον 21ο αιώνα» και ο εκπαιδευτικός ψυχολόγος Jean Houston δηλώνει ότι πλέον αρχίζει η ανθρωπότητα να αναγνωρίζει και να ανακαλύπτει τις ουσιαστικές απεριόριστες δυνατότητες του ανθρώπινου νου-εγκεφάλου.
Όλη η διαδικασία της επιταχυνόμενης μάθησης απαιτεί την ύπαρξη ενός «χαλαρού» εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος. Στόχος είναι ο «μαθητευόμενος» να βρίσκεται σε μία κατάστασης χαλαρής εγρήγορσης με χρήση «μέσων» όπως η μουσική, ο διαλογισμός κ.ά. που ταιριάζουν στην προσωπικότητά του. Δίνει τη δυνατότητα χρήσης «εργαλείων» όπως η φωτοανάγνωση, το γρήγορο διάβασμα, οι νοητικοί χάρτες κ.ά. με τα οποία βελτιώνεται ταυτόχρονα η κατανόηση και η ταχύτητα εκμάθησης.
Επιπλέον δίνει «λύσεις» στο πώς πρέπει κάποιος να μαθαίνει ανάλογα με τον στόχο που θέτει και τον λόγο για τον οποίο μαθαίνει και καθιστά ικανό τον «μαθητευόμενο» να κάνει άμεση και αποτελεσματική εφαρμογή αυτών που έμαθε σε διάφορα πεδία όπως αυτό της παρουσίασης μιας εργασίας, των εξετάσεων, της διδασκαλίας κ.ά. χωρίς όμως να παραβιάζεται ο χαρακτήρας και η ατομικότητά του.
Όταν ο κάθε άνθρωπος ξεπερνά το στάδιο της επάρκειας-κατάρτισης και προχωρά στο επίπεδο που η μάθηση μετασχηματίζεται σε έκφραση της ίδιας του της υπόστασης τότε και μόνον τότε θεωρείται ότι πέτυχε η διαδικασία της μάθησης. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη μέθοδο της «επιταχυνόμενης μάθησης».
Από τη Ζερβάκη Δήμητρα, ΕΜΒΑ, PMP