Όσοι ζούμε τις πραγματικότητες του σχολείου, συνειδητοποιούμε όλο και πιο πολύ την ανάγκη προσαρμογής του στις νέες συνθήκες και την απαίτηση να κινηθούμε με τόλμη και σύνεση στην προοπτική ενός «άλλου» σχολείου που θα εξασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας.
Η μετάβαση από το χθες στο αύριο και οι αλλαγές, που έχουν συντελεστεί, απαιτούν ένα «άλλο» πρόγραμμα σπουδών. Μια «άλλη» μέθοδο εργασίας, προσαρμοσμένη στις πραγματικές ανάγκες των μαθητών. Ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον που θα απελευθερώνει τη δυναμική της προσωπικότητας του παιδιού και θα αλλάξει το χαρακτήρα της διδασκαλίας και της μάθησης.
Ξεκινώντας από το «πού βρισκόμαστε» θα έλεγα ότι ακολουθούμε μια δύσκολη και συχνά καθοδική πορεία…Μια πορεία προς τη μετριότητα και την απαξίωση αρχών και αξιών. Αναμφίβολα, ως κοινωνία, διερχόμαστε μια περίοδο κρίσης..! Ο πολιτισμός μας δε διαβάζει. Επομένως, δε σκέφτεται κριτικά, ούτε στοχάζεται. Η μόνη ελπίδα να ανακοπεί αυτή η πορεία, είναι ένα δυναμικό και δημιουργικό σχολείο. Μια σύγχρονη εκπαιδευτική διαδικασία μέσα από την οποία θα συντελεστεί το «άλμα» της μετάβασης από τη νοοτροπία και τις πρακτικές του χθες, σε επιλογές που επιβάλλει η εποχή μας…
Η επιδίωξη ενός τόσο σημαντικού στόχου απαιτεί αποφασιστική παρέμβαση και οργανωμένη εφαρμογή ριζοσπαστικών μέτρων από την Πολιτεία. Παράλληλα, πρέπει να επιχειρηθούν τολμηρές πρωτοβουλίες και εκπαιδευτικές καινοτομίες από κάθε σχολείο ή Εκπαιδευτικό Οργανισμό, πέρα από επιφυλάξεις και προκαταλήψεις του παρελθόντος…Η ιδιωτική πρωτοβουλία, για παράδειγμα, μπορεί να ευδοκιμήσει και να αποδώσει πολύ περισσότερο, υποστηρίζοντας τις προσπάθειες της Πολιτείας, μέσα σε κλίμα αποδοχής και εμπιστοσύνης…Στο σχολείο πρέπει να επιχειρηθεί αυτή, ακριβώς, η προσπάθεια…
Να αρχίζουμε από το Νηπιαγωγείο. Να αναπτύξουμε, ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες. Αυτό που αποκαλούμε «ισορροπημένη ζωή», ο τρόπος που μαθαίνουμε να σκεφτόμαστε, να εργαζόμαστε και να επικοινωνούμε, η συγκρότηση της δομής της προσωπικότητας και η βασική διαμόρφωση του χαρακτήρα μας, έχουν τη ρίζα τους στο περιβάλλον του Νηπιαγωγείου. Από την άποψη αυτή δύσκολα εξηγείται το γιατί επιχειρούνται κατά καιρούς μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις από τις μεγάλες βαθμίδες και υποβαθμίζεται η κρίσιμη αφετηρία των μικρών…
Στο νηπιαγωγείο συνειδητοποιείται το βαθύ νόημα της παιδικής και νηπιακής ηλικίας. Διαμορφώνεται το πλαίσιο του επικοινωνιακού στοχασμού, του ονείρου και της ομορφιάς. Μέσα από τις καταστάσεις αυτές αναδύονται οι δυνατότητες των παιδιών και αξιοποιείται η κοινωνική συμμετοχή τους με ευεργετικές επιπτώσεις για την ανάπτυξή τους. Οι βασικές αρχές που πρέπει να διαποτίζουν την εκπαιδευτική Φιλοσοφία και πρακτική είναι: Ένα παιδοκεντρικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα και ένα πλαίσιο γόνιμης συνεργασίας με τους Γονείς, μέσα από τα οποία να προσφέρονται κατάλληλες εμπειρίες μάθησης στα παιδιά. Μέσα σε κλίμα αποδοχής και ενθάρρυνσης τα παιδιά αναπτύσσουν την προσωπικότητά τους, μαθαίνουν να παίζουν, να ενεργούν και να εξερευνούν. Δίνουμε έμφαση στην κοινωνική και συναισθηματική τους ανάπτυξη και στην ανάγκη να ενδυναμωθούν, ώστε να γίνουν αυτόνομα και ανεξάρτητα άτομα.
Οι αρχές αυτές ισχύουν και στο Δημοτικό σχολείο;
Ασφαλώς, και όχι μόνο…Επιχειρείται, έγκαιρα και μεθοδικά, η προσαρμογή του προγράμματος στις προδιαγραφές του νέου προγράμματος σπουδών, το οποίο καλύπτει όλη τη βασική εκπαίδευση Ευρύτερα, προωθούνται εκπαιδευτικές καινοτομίες και εφαρμογές, σε όλες τις βαθμίδες, στο επίπεδο της σχολικής τάξης. Εξοπλίζονται οι αίθουσες διδασκαλίας με «έξυπνο» υλικό και στοιχεία αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών, διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις λειτουργίας ενός «άλλου» μαθήματος, καθώς ενσωματώνονται οι Νέες τεχνολογίες στην εκπαιδευτική διαδικασία.
Πώς βλέπετε τη λειτουργία των νέων Τεχνολογιών στη διδακτική πράξη;
Η τεχνολογία είναι καλή. Το ζητούμενο είναι πόσο και πώς μπορεί να καθοδηγήσει την πνευματική ανάπτυξη των παιδιών. Σ’ αυτό, υπεύθυνοι είμαστε εμείς. Αν θεωρήσουμε ρεαλιστικό και αναπόφευκτο το ότι η τεχνολογία ήρθε για να μείνει, θα πρέπει να προβληματιστούμε και να σιγουρευτούμε ότι τη χρησιμοποιούμε σωστά…Η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Μπορεί να αλλάξει το χαρακτήρα της διδασκαλίας και της μάθησης. Το διαπιστώνουμε καθημερινά στην πράξη. Τα παιδιά αξιοποιούν αυτά τα στοιχεία: Γίνονται το κέντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας Κατακτούν μόνα τους τη γνώση. Το μάθημα γίνεται μαθητοκεντρικό. Ο δάσκαλος «μαθαίνει» με τους μαθητές του… Η Τεχνολογία δε βλάπτει όταν η εκπαίδευση θεμελιώνεται στην Ψυχολογική εξέλιξη του παιδιού, στην επιστημονική μελέτη και στην ηλικιακή ταξινόμηση των αναγκών και των διαφερόντων του…
Ο γονιός πού βρίσκεται μέσα σε όλα αυτά;
Ο Γονιός, σε μεγάλο ποσοστό, φαίνεται «εγκλωβισμένος» σε συνθήκες και οι πιέσεις που δεν του επιτρέπουν, όσο θα ήθελε και όσο θα έπρεπε, να διαλέγεται με το παιδί, να το ακούει με ενσυναισθητική κατανόηση, να το ενθαρρύνει και να το βοηθά σωστά, ΝΑ ΤΟ ΣΤΗΡΙΖΕΙ..! Το σχολείο «θέλει την οικογένεια πίσω…» Δε μπορεί να πολεμάει μόνο του…Εμείς πιστεύουμε, ενθαρρύνουμε και επιθυμούμε έναν γονέα σύμμαχο και συμπαραστάτη στο έργο της αγωγής του παιδιού. Έναν ανήσυχο και συνεχώς ενήμερο γονέα, που να στηρίζει τις προοπτικές του παιδιού και τους προσανατολισμούς του «σχολείου του μέλλοντος». Έχουμε συγκεκριμένο σχεδιασμό..
Πώς θα συνοψίζατε το βασικό περιεχόμενο του σχολείου του μέλλοντος;
Όταν σκέπτομαι το μέλλον των παιδιών, ως Εκπαιδευτικός, αισθάνομαι ανάμικτα συναισθήματα φόβου, αγωνίας και ελπίδας. Κάποτε, νιώθω και μέρος μιας «συλλογικής ενοχής» γιατί επιτρέπουμε, ως κοινωνία, κάποια ουσιώδη πράγματα να «μένουν ίδια», επίπεδα και στάσιμα, ενώ ο κόσμος τόσο αλλάζει.. Αισιοδοξώ, ωστόσο, ότι μπορούμε να δημιουργήσουμε, ένα καλύτερο μέλλον, με βάση τις προσδοκίες και τις ανάγκες μας. Ο καθένας στο δικό του στίβο, από το δικό του μετερίζι…Έχουμε συλλάβει το όραμα ενός σχολείου του μέλλοντος και το μορφοποιούμε με συγκεκριμένο σχεδιασμό και αποσαφηνισμένη φιλοσοφία. Ένα ανθρώπινο σχολείο, και μια εξανθρωπιστική εκπαίδευση. Μια εκπαίδευση που να είναι σε διαρκή «κρίση». Αρκεί αυτή η κρίση να απορρέει μέσα από τη σοφία του κινέζικου ιδεογράμματος (κρίση: κίνδυνος – ευκαιρία). Μια διδασκαλία που να ισορροπεί μεταξύ της αναγκαίας προετοιμασίας ανθρώπων ικανών και ανταγωνιστικών και της διαμόρφωσης ολοκληρωμένων ανθρώπων. Μια παιδαγωγική της ελπίδας στην οποία κυρίαρχη θέση έχει η νοημοσύνη της καρδιάς και όχι ο δείκτης νοημοσύνης (Συναισθηματική νοημοσύνη).
Με αυτό το σχολείο, που απλά σκιαγράφησα, θα συναγωνιστούμε τα ποικίλα «αντι-σχολεία», που προβάλλονται στα παιδιά και τα οποία προσφέρουν «αξίες» με τραγικές συνέπειες για την κοινωνία…Στα πλαίσια αυτού του σχολείου πολλά αλλάζουν. Θα έλεγε κανείς, νομοτελειακά..! Ο δάσκαλος, σύμβουλος, καθοδηγητής, συνερευνητής και «καταλύτης» της παιδικής περιέργειας. Το παιδί, περίεργο και «ανοιχτό» στην έρευνα και την αναζήτηση. Παρατηρητικό και ανήσυχο πλάσμα που ανοίγεται στον ορίζοντα του κόσμου που το περιβάλλει και τον οποίο πρέπει να δαμάσει. Ο κόσμος αυτός «δαμάζεται» μόνο μέσα από την αυτογνωσία και την προσωπική ολοκλήρωση και ασφαλώς μόνο μέσα από την ισορροπία που εξασφαλίζει η ένταξη του ατόμου στην ομάδα. Το σχολείο αυτό δεν είναι πολύ μακριά. Αναπτύσσεται ήδη ανάμεσά μας..!