H Συναισθηματική Νοημοσύνη…
ως προοπτική του σχολείου του Μέλλοντος…

Βασικά ερωτήματα:

• Ποιο είναι το αποτελεσματικό μέσο με το οποίο μπορεί να προβλέψει κανείς και να επιδιώξει την επιτυχία του μαθητή στο σχολείο και στη ζωή;
  • Είναι, μήπως, ο δείκτης νοημοσύνης και η σχολική επίδοση;
  • Είναι, ίσως, μια πιο δημιουργική ευφυϊα, στην οποία προτεραιότητα έχουν οι εσωτερικές μας καταστάσεις; Αυτές που καθορίζουν ένα ακριβές και γνήσιο πρότυπο του εαυτού μας, με το οποίο λειτουργούμε στη ζωή αποτελεσματικά;
• Ποια στοιχεία πρέπει να διαθέτει ένας πραγματικά «έξυπνος» άνθρωπος , για να είναι στη ζωή του επιτυχημένος;
  • Μήπως, η επιτυχία και η ανθρώπινη ευτυχία απορρέουν από τον τρόπο που αξιοποιεί στο έπακρο τις ικανότητές του, ή από τον τρόπο που αντισταθμίζει και εξισορροπεί τις αδυναμίες του;
  • Μήπως, η επιτυχία απορρέει από τη δυνατότητά του ανθρώπου να διαθέτει κίνητρα, δύναμη και επιμονή, αυτοέλεγχο και ανεξαρτησία στην επιδίωξη της προόδου και της επιτυχίας του στη ζωή…
• Τι πρέπει να κάνει ο σημερινός μαθητής, για να διακριθεί στον κύκλο της δραστηριότητας, ή των ενδιαφερόντων του;
  • Φτάνουν οι καλές επιδόσεις στο σχολείο και οι υψηλές βαθμολογίες στα tests νοημοσύνης; Μπορούμε να βασιστούμε στην «αδρανή» νοημοσύνη, στην οποία γονείς, δάσκαλοι και κοινωνία, αποδίδουμε μάλλον αποκλειστική αξία;…Οι Έρευνες, που αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια, δείχνουν ότι αυτό που, τελικά, χρειάζεται ο μαθητής, είναι κάτι πολύ πιο σημαντικό από τις σχολικές επιδόσεις: Χρειάζεται ένα άλλο τρόπο σκέψης και αντίδρασης, που θα του επιτρέψει να γνωρίζει και να αξιοποιεί τα δυνατά σημεία του, αντισταθμίζοντας ή διορθώνοντας τις αδυναμίες του…

Εύλογα, θα μπορούσε κανείς να διερωτηθεί:

• Ποιο είδος νοημοσύνης έχει βαρύνουσα σημασία, προκειμένου να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι στη μαθητική και στην κοινωνική μας ζωή ;

Μήπως, η διανοητική Νοημοσύνη (I Q) ..;

• Για τα ενδεικτικά αυτά ερωτήματα, καθώς και για σοβαρές κοινωνικές καταστάσεις, που παρουσίασαν δραματική επιδείνωση, (αποσύνθεση οικογένειας, υποβάθμιση του ρόλου του σχολείου, πλημμυρίδα βίας και επιθετικότητας στο χώρο της κοινωνίας,) , άρχισε σε παγκόσμια κλίμακα, από τις αρχές της 10ετίας του ’90, ένα μακρύ ταξίδι έρευνας και αναζήτησης. Μέσα από τις έρευνες και τις αναζητήσεις αυτές προέκυψε μια άλλη διάσταση της νοημοσύνης: Η συναισθηματική Νοημοσύνη…
• Μια νοημοσύνη που στηρίζεται, από τις αρχές του 20ου αιώνα, αποκλειστικά στο δείκτη νοημοσύνης, στις κλίμακες απόδοσης ή τις βαθμίδες ικανότητας που απορρέουν από τα tests;…Μια τέτοια νοημοσύνη διαθέτουν και οι υπολογιστές, που είναι μονομερώς προσανατολισμένοι στη γνώση ως αποθήκευση πληροφοριών….
• Μια νοημοσύνη καθαρά ορθολογιστική, που τη χρησιμοποιούμε για να επιλύσουμε προβλήματα λογικής ή στρατηγικής, που είναι μονομερώς προσανατολισμένη στη γνώση, ως αποθήκευση πληροφοριών;

• Τι είναι Συναισθηματική Νοημοσύνη (E Q) ..;

• Είναι ένας διαφορετικός τρόπος να είμαι «έξυπνος»..
• Να χειρίζομαι καλά τον εαυτό μου.
• Να γνωρίζω την εσωτερική μου κατάσταση και τις προτιμήσεις μου.
• Να αναγνωρίζω τα συναισθήματά μου, και τις επιπτώσεις τους.
• Να γνωρίζω τα δυνατά σημεία και τα όριά μου. (αυτεπίγνωση)
• Συναισθηματική Νοημοσύνη, ακόμη, είναι το να μπορώ να διαχειρίζομαι την εσωτερική μου κατάσταση και τις παρορμήσεις μου (αυτορύθμιση)…
• Ένα πρωτότυπο εγχείρημα αναζήτησης, ως μια άλλη κρυφή ικανότητα και δεξιοτεχνία.
• Μια ικανότητα να γνωρίζω τον εαυτό μου και να καταλαβαίνω τους άλλους.
• Μέσα από τις αναζητήσεις αυτές το ενδιαφέρον μετατοπίστηκε. Από το «τι» της διανοητικής νοημοσύνης (σχολική επίδοση-tests), πέρασε στο «γιατί» της ανθρώπινης συμπεριφοράς. Τόσο στο επίπεδο της προσωπικής ζωής , όσο και στο επίπεδο της κοινωνικής διάκρισης.

• Πόσο καλά, δηλαδή, χειρίζομαι σχέσεις…
• Πόσο έχω επίγνωση των συναισθημάτων, των αναγκών, των ανησυχιών των άλλων…
• Πόσο κατανοώ τους άλλους,
• Πόσο επικοινωνώ και χειρίζομαι διαφωνίες ή συνεργάζομαι και συμπράττω…

Έτσι, μια «άλλη» διάσταση της νοημοσύνης άνοιξε τον ορίζοντα της έρευνας. Βάθυνε το χαρακτήρα της σκέψης. Ενίσχυσε τον προσανατολισμό της αναζήτησης και της ευαισθησίας του ανθρώπου…

Πιο συγκεκριμένα: Έγινε πρόσβαση του ανθρώπου στα προσωπικά του συναισθήματα. Καλλιεργήθηκε ως ικανότητα να σχηματίζουμε ένα ακριβές, γνήσιο πρότυπο του εαυτού μας και να μπορούμε να χρησιμοποιούμε αυτό το πρότυπο, για να λειτουργούμε αποτελεσματικά στη ζωή μας…

Είναι μια χαρτογράφηση της ανθρώπινης καρδιάς. Μια προσιτή ερμηνεία για την αποσύνθεση της οικογένειας, για την κλονισμένη σχέση των γονιών, για την πλημμυρίδα της βίας που μας κατακλύζει, για την κατανόηση (και την αντιμετώπιση) της οργής και της απελπισίας που διαποτίζει καθημερινά τη ζωή και επηρεάζει την ισορροπία του ανθρώπου…