Ο στοχαστικό-κριτικός εκπαιδευτικός

• Η εργασία των εκπαιδευτικών στο σχολείο είναι όλο και πιο περίπλοκη και σύνθετη. Το σχολείο βρίσκεται σε διαρκή αλλαγή. Οι κοινωνικές πραγματικότητες και αντιφάσεις, όλο και πιο έντονα αποτυπώνονται στις καθημερινές πρακτικές και συνθέτουν ένα ανοιχτό πεδίο παιδαγωγικής πράξης στο οποίο γεννώνται διλήμματα, αντιφάσεις κάποτε και συγκρούσεις…
• Η ταχύτητα παλαίωσης της γνώσης, η ένταση και η έκταση των κοινωνικών, τεχνολογικών και πολιτιστικών αλλαγών επηρεάζουν την καθημερινότητα, τη διδακτική μεθοδολογία, την παιδαγωγική σχέση, και το κλίμα της τάξης.
• Όλα τα παραπάνω συντελούν στη συνεχή αλλαγή των αντικειμενικών όρων και συνθηκών εργασίας των εκπαιδευτικών και τον ωθούν στο να ενημερώνονται επιστημονικά και συστηματικά και να συμμετέχουν σε διαδικασίες προσωπικής και επαγγελματικής ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης.
• Η βασική εκπαίδευση, η επιμόρφωση και η εργασία των εκπαιδευτικών δε μπορεί να μην έχει ως κεντρικό άξονα, τους μαθητές στο σχολείο και τη σχέση του σχολείου με την κοινωνία.
• Αναζητούμε, συνεπώς, έναν εκπαιδευτικό θεωρητικά, παιδαγωγικά και κοινωνιολογικά ευαισθητοποιημένο ώστε, με γνώση, κατανόηση και φαντασία, να είναι έτοιμος για την κριτική υποδοχή θεσμοθετούμενων, ή δομικών αλλαγών στο σχολείο.
• Έναν εκπαιδευτικό που θα έχει την ικανότητα, όχι μόνο να ανιχνεύει, να κατανοεί και να ερμηνεύει τις συντελούμενες εξελίξεις, αλλά και, στα πλαίσια της σχετικής του αυτονομίας, να μπορεί να παρεμβαίνει μετασχηματιστικά στο σχολείο.
• Ο σύγχρονος δάσκαλος δεν είναι μόνο απλός αναμεταδότης γνώσεων που καθορίζονται από άλλους. Δεν είναι απλός διεκπεραιωτής εντολών. Ένας τυφλός εφαρμοστής του αναλυτικού προγράμματος. Συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση του σχολικού προγράμματος και πρωτοστατεί στον προβληματισμό για το ρόλο και την αποστολή του σχολείου.
• Ο σημερινός και φυσικά ο αυριανός Δάσκαλος είναι καθοδηγητής του αναπτυσσόμενου ατόμου. Είναι σύμβουλος στα προβλήματα και στις δυσκολίες του. Είναι βοηθός του στην πρόσκτηση και ανακάλυψη της γνώσης. Δεν επιδιώκει την παθητική προσαρμογή των εκπαιδευόμενων σε μια παγιωμένη κοινωνική πραγματικότητα, αλλά την αντιμετώπισή της μέσα από μια ενεργητική κριτική διαδικασία, της οποίας πρωταγωνιστής είναι ο ίδιος.
• Με την έννοια αυτή, τον σύγχρονο εκπαιδευτικό πρέπει να τον χαρακτηρίζει κριτικό πνεύμα, δημιουργικότητα και προπαντός επαγγελματική αυτονομία και ευελιξία. Η πιο σύγχρονη τάση στην ελληνική όπως και στη διεθνή βιβλιογραφία, καθιερώνει το μοντέλο του «στοχαστικού – κριτικού» εκπαιδευτικού.
• Ο «στοχαστικό – κριτικός» εκπαιδευτικός θεωρεί τη σχολική γνώση ως αντικείμενο διαρκούς διερεύνησης και αναζήτησης.
• Προβληματίζεται συνεχώς για το περιεχόμενο των σχολικών προγραμμάτων, για τον παιδαγωγικό και κοινωνικό ρόλο του σχολείου, για το έργο που ο ίδιος επιτελεί, για τις μεθόδους και τα μέσα που χρησιμοποιεί.
• Δρα ενεργά για το μετασχηματισμό του κοινωνικο – εκπαιδευτικού συστήματος με στόχο τη δημιουργία μιας δίκαιης κοινωνίας, στην οποία τα αγαθά της παιδείας θα διανέμονται ισότιμα σε όλους.
• Με βάση τους παραπάνω προβληματισμούς, ο ρόλος του εκπαιδευτικού διαφοροποιείται. Ο «στοχαστικό – κριτικός» εκπαιδευτικός προβληματίζεται και αναζητά διαρκώς τις σχέσεις που συνδέουν τα δρώμενα στη σχολική τάξη με το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί το σχολείο.