[not_logged_in]

Γιατί συνεργατική μάθηση. Ο ρόλος της ομάδας στη ζωή μας.

Από τη φύση μας είμαστε κοινωνικά όντα. Όλοι ανήκουμε σε μικρές ομάδες, οι οποίες διαμορφώνουν τη συμπεριφορά μας αλλά και την ίδια την προσωπικότητά μας. Όλων μας η ζωή επηρεάζεται τρομερά από τις διάφορες κοινωνικές ομάδες.

Η προσωπική μας ταυτότητα διαμορφώνεται με την επίδραση που ασκούν πάνω μας τα άλλα μέλη των διαφόρων ομάδων στις οποίες ανήκουμε.

Ζούμε στην ομάδα της οικογένειας, εργαζόμαστε σε ομάδες, αλληλεπιδρούμε με φιλικά μας πρόσωπα και αφιερώνουμε αρκετό από τον ελεύθερό μας χρόνο σε ομαδική προσπάθεια.

Ομάδα λοιπόν είναι άτομα τα οποία:

• Επιδρούν το ένα πάνω στο άλλο.
• Είναι αλληλοεξαρτώμενα.
• Αποδέχονται τα άλλα μέλη της ομάδας.
• Αποδέχονται τους κανόνες που αφορούν θέματα κοινού ενδιαφέροντος.
• Ικανοποιούνται από τη συμμετοχή τους στην ομάδα και επιδιώκουν κοινούς στόχους.

Τα σχολεία εκτός από την απόκτηση γνώσεων έρχονται αντιμέτωπα με απαιτήσεις για αλληλεπίδραση, ανταλλαγή, αλληλεξάρτηση, διάλογο και αμοιβαία υπευθυνότητα, ώστε να προετοιμάσουν τους μαθητές για τις προκλήσεις ενός συνεχώς μεταβαλλόμενου κόσμου.

Μέσα από τις ομάδες τους τα παιδιά αντλούν δύναμη, αναπτύσσουν την αυτοπεποίθησή τους, μαθαίνουν να παρατηρούν, να συνεργάζονται και να μαθαίνουν το ένα από το άλλο.

[/not_logged_in]
[restrict userlevel=»editor»]

Δασκαλοκεντρική μέθοδος διδασκαλίας

Εξαίρει το ρόλο του δασκάλου. « Το στόμα του δασκάλου είναι η πηγή απ’ όπου τα ρυάκια της επιστήμης ρέουν προς αυτούς». Αποτελεί το κέντρο της διδακτικής πράξης. Η συνεργασία μεταξύ των παιδιών είναι αδιανόητη. Ο δάσκαλος είναι η αυθεντία, ο αλάνθαστος που δημιουργεί το σοφό μαθητή.

Ο δάσκαλος	Ο μαθητής
Ανακοινώνει, πληροφορεί, εισηγείται, διηγείται, καθοδηγεί, περιγράφει, κατασκευάζει υποδειγματικά κάτι, δείχνει, γράφει, παρουσιάζει.	Ακούει προσεκτικά, φαντάζεται, θυμάται, μιμείται, αντιγράφει, παρατηρεί.

Ομαδοκεντρική μορφή διδασκαλίας

• Απαραίτητα χρειάζεται η αλληλεξάρτηση και η αλληλεπίδραση.
• Οι ομάδες διεκπεραιώνουν σημαντικές εργασίες.
• Αναπτύσσεται η αυτοαντίληψη του μαθητή.
• Τονίζεται η σημασία της αυτενέργειας και της διερεύνησης.
• Το ομαδικό πνεύμα αναπτύσσεται καθώς και η συνεργατική οργάνωση.

Ο δάσκαλος	Ο μαθητής
Προβληματίζει τους μαθητές, δίνει γενικές οδηγίες, οργανώνει το χώρο, εξηγεί το έργο και το στόχο των ομάδων, καθοδηγεί, συντονίζει, καθορίζει τον τρόπο εργασίας, χωρίζει σε ομάδες, παρεμβαίνει όταν χρειάζεται, ανακεφαλαιώνει, αξιολογεί, συζητεί τρόπους βελτίωσης.	Αυτενεργεί, διερευνά, κρίνει, σκέφτεται, αμφισβητεί, συνεργάζεται, συζητά, αποφασίζει.

Λόγοι εφαρμογής της ομαδοκεντρικής διδασκαλίας.

(α) Ακαδημαϊκοί λόγοι

• Σπουδαία διδακτικά πλεονεκτήματα.
• Εφαρμογή της αρχής της αυτενέργειας.
• Άμεση ενασχόληση του μαθητή με το αντικείμενο μάθησης.
• Ανάπτυξη κινήτρων για μάθηση.
• Ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων.
• Οι μαθητές εργάζονται με το δικό τους ρυθμό.

Εφαρμόζεται η ιδέα της αυτομόρφωσης γιατί τα μέλη της ομάδας ψάχνουν για πηγές, τις αξιοποιούν, σκέφτονται πιθανές απαντήσεις, μαθαίνουν δηλαδή πώς να μαθαίνουν και πώς να σκέφτονται.

(β) Κοινωνικοί και ψυχολογικοί λόγοι

• Ανάπτυξη ομαδικής συνείδησης.
• Τονίζεται η ισότητα μεταξύ των παιδιών.
• Ενθαρρύνεται το συνεργατικό πνεύμα και ο αυτοσεβασμός.
• Καλλιεργεί μέσω της συνεργασίας τη δυνατότητα του αναπτυσσόμενου ατόμου να θεωρεί τα πράγματα από τη σκοπιά των άλλων.
• Καθένας στην ομάδα μπορεί να λέει ότι κάποιος τον ακούει, κάποιος νομίζει ότι έχει κάτι σημαντικό να πει.
• Όλοι νοιώθουν σπουδαίοι γιατί παίρνουν μέρος σε κοινά σχέδια.
• Οι μαθητές νοιώθουν ότι κάποιος τους αναγνωρίζει, κάποιος τους προσέχει.
• Νοιώθουν τέλος ότι μπορούν να συνεισφέρουν σαν μέλος μιας κοινής προσπάθειας.

Προϋποθέσεις για τη λειτουργία των ομάδων

• Οι δεξιότητες του δασκάλου.
• Καταλληλότητα της αίθουσας.
• Επάρκεια διδακτικών μέσων και υλικών.

Δεξιότητες του νέου τύπου εκπαιδευτικού.

• Οργανωτής προγραμμάτων μάθησης
• Δυναμική αλληλεπίδραση του μαθητή με το περιβάλλον.

Η διδασκαλία είναι μια διαδικασία που περιλαμβάνει τρεις φάσεις:

• Προγραμματισμός
• Εφαρμογή
• Αξιολόγηση

Επανατροφοδότηση

1.Φάση του προγραμματισμού

• Επιλογή κατάλληλων στόχων.
• Εξεύρεση κατάλληλων μέσων και υλικών.
• Διαθέσιμος χρόνος.
• Διευθέτηση των θρανίων.

2. Εφαρμογή

• Δεν μεταδίδει γνώσεις αλλά συνεργάζεται και συντονίζει.
• Η μάθηση να γίνεται ενεργητική με την άμεση εμπλοκή των μαθητών.

3. Αξιολόγηση

• Αξιολόγηση των στόχων.
• Αξιολόγηση των διαδικασιών.
• Αξιολόγηση του βαθμού επίτευξης των στόχων από μέρους των ομάδων αλλά και του κάθε ατόμου.

Κατά την επανατροφοδότηση, ο εκπαιδευτικός παίρνει νέες πληροφορίες και αποφασίζει κατά πόσο θα τροποποιήσει τη διαδικασία που ακολούθησε.

Δομή της ομάδας

• «Τίποτα δεν είναι πιο άνισο από την ίση μεταχείρηση των άνισων»
• Όλα τα μέλη της ομάδας θα πρέπει να έχουν λόγο στη λήψη των αποφάσεων
• Κάποτε ο αρχηγός της ομάδας θα κατευθύνει τους άλλους, ενώ άλλες φορές θα καθοδηγείται από οδηγίες άλλων.
• Τα μέλη της ομάδας θα πρέπει να κρίνουν τους άλλους αλλά ταυτόχρονα με τη συζήτηση να αποδέχεται τις απόψεις των άλλων.
• Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί συμφωνούν ότι οι ομάδες των 4-6 μαθητών είναι οι πιο λειτουργήσιμες.
• Στην ομάδα είναι σκόπιμο κάθε μέλος να έχει ένα συγκεκριμένο ρόλο:

Πορεία της Ομαδοκεντρικής διδασκαλίας

Θα πρέπει να ακολουθείται μια ελαστική πορεία εργασίας που να επιτρέπει κάθε δημιουργική σκέψη και δραστηριότητα από μέρους των μαθητών και του εκπαιδευτικού. Θα μπορούσαμε όμως σήμερα με τις εμπειρίες που υπάρχουν να διακρίνουμε τις ακόλουθες πέντε φάσεις, στη διδασκαλία μάθησης σε ομάδες.

• Προετοιμασία της διδασκαλίας
• Προσανατολισμός των παιδιών προς το θέμα.
• Επεξεργασία του θέματος από τις ομάδες.
• Συνόψιση των αποτελεσμάτων των ομάδων.
• Αξιολόγηση της ομαδικής εργασίας.

Στάδια εφαρμογής της ομαδοκεντρικής διδασκαλίας

1. Προετοιμασία της διδασκαλίας

Δημιουργία συνεργατικού πνεύματος Καλλιέργεια συνεργατικών δεξιοτήτων Οργάνωση του χώρου Σύνθεση των ομάδων και καθορισμός του ρόλου των μελών Καθορισμός του διαθέσιμου χρόνου

2. Προσανατολισμός των μαθητών

Επαφή με το νέο γνωστικό αντικείμενο Διατύπωση του θέματος Καθορισμός των στόχων Καθορισμός τρόπου εργασίας Διάθεση του υλικού

3. Επεξεργασία του θέματος από τις ομάδες

Ανάληψη ρόλων από τα μέλη Συνεργατική επεξεργασία του θέματος Συζήτηση και κριτική ανάλυση των στόχων Οργάνωση των αποτελεσμάτων κάθε ομάδας

4. Συνόψιση των αποτελεσμάτων των ομάδων

Παρουσίαση των αποτελεσμάτων κάθε ομάδας Συνοπτική συζήτησή τους Ανακεφαλαίωση των αποτελεσμάτων

5. Αξιολόγηση της ομαδικής εργασίας

Αξιολόγηση της ατομικής προσπάθειας Αξιολόγηση της ομαδικής εργασίας Αξιολόγηση της διαδικασίας

[/restrict]